Crónica 9 dos Pallasos en Rebeldía dende Chiapas (Ano 2004)Crónica 9 de los Pallasos en Rebeldía desde Chiapas (Año 2004)
4 de xaneiro: Hoxe atopei unha familia en León Brindis
Chegamos de madrugada a unha comunidade dividida entre zapatistas e Paz e xustiza, polo que os compas acompáñaronnos en todo momento ata que apareceu a dona da casa onde iamos durmir, lavar a roupa, comer e quizais quedarnos para toda a vida…
Montamos as hamacas nunha habitación co belén e a árbore de nadal disparando luceciñas para todos os lados, practicamente en silencio e sen falar coa xente da casa que nos acollía. Eran as catro da mañán e levabamos 2 horas de coscorróns polos carreiros de Chiapas ao lombo da redila zapatista. Cando nos erguemos tres horas despois enterámonos de que a xente que nos recibiran eran responsables do máis alto nivel. Estabamos na casa de fundadores do movemento insurxente.
Coñecemos a unha muller Chol, da que non darei o nome, nai de varios promotores zapatistas, muller dun antigo lider do Consello Autónomo pero, sobre todo, unha lider coñecida en toda a zona norte pola súa fortaleza e fraternidade para cos compas.
Ela platicounos dos comezos dos traballos da insurxencia, cando o exército se plantou en León Brindis o 1º de Xaneiro de 1994, contounos como os Priístas lles quitaron a luz e os terreos colectivos da cooperativa de mulleres, pero sobre todo aclarounos moitas cousas a través dos seus silencios.
A súa filla maior, promotora das organizacións das mulleres, que tiña un discurso político actual e feminista, pasou o día bromeando coa idea de que eu quedara un mes na casa con ela axudándolle a lavar os pratos e a roupa, así que cando todas as irmáns, ao chegar a noite, ameazaron con secuestrarme, eu xa tiña interioizado totalmente o novo plan de vida.
Eugenio, o primerio compa Chol co que confraternizamos no V Caracol mentras montábamos o teito da nova casa de internet en rebeldía, apareceu antes da actuación montado nun cabalo mestizo, cargando madeiros e tiznado de pes a cabeza tras unha dura xornada limpando a milpa, estabamos na súa comunidade, así que fixo de guía o resto do día feliz de levar os seus amigos entre a súa xente, ata o punto de deixarse fotografar co paliacate vermello, para deixar constacia da chegada dos pallasos de Galicia a León Brindis.Tivemos o primeiro Flop! da xira. Na vida dos pallasos os flops son imprescindibles, grazas a eses pequenos tropezos, o clown avanza e refórzase, e nós tivemos un de campionato, cando no medio da actuación descubrimos que nos esquezéramos na casa o banco sobre o que realizamos o final do sketch do quixote, ante o que non tivemos máis remedio que improvisar e salvar o resto do espectáculo. Ao final os rapazes pelexában por levarnos as cousas da función e os maiores ían repetindo parlamentos da obra, cando menos salvamos o espectáculo.
Fixemos a colada, bañámonios no río xogando cos rapazes, e por fin durmimos 5 horas seguidas; pero cando chegou a mañán e tivemos que coller a redila para ir a outra comunidade unha tristeza amarga deslizouse sobre a nosa viaxe, a posibilidade de non ver máis a esta familia era difícil de dixerir, e optamos por prometernos unha nova aventura por Chiapas, coa ineludible visita á casa da nosa tenra anfitriona.
Iván Prado, 4 de xaneiro de 20054 de enero: Hoy encontré una familia en Leon Brindis
Llegamos de madrugada a una comunidad dividida entre zapatistas y Paz y Justicia, por lo que los Compas nos acompañaron en todo momento hasta que apareció la dueña de la casa donde íbamos a dormir, lavar la ropa, comer y quizás quedarnos para toda la vida…
Montamos las hamacas en una habitación con el belén y el árbol de navidad disparando lucecitas para todos los lados, prácticamente en silencio y sin hablar con la gente de la casa que nos acogía. Eran las cuatro de la mañana y llevábamos dos horas a golpes por los caminos de Chiapas sobre la redila zapatista. Cuando nos levantamos, tres horas después, nos enteramos de que la gente que nos había recibido, eran responsables del más alto nivel. Estábamos en la casa de varios miembros fundadores del movimiento Insurgente.
Conocimos a una mujer Chol, de la que no daré nombre, madre de varios promotores zapatistas, mujer de un antiguo líder del Consejo Autónomo, pero, sobre todo, una líder conocida en toda la Zona Norte por su fortaleza y fraternidad para con los Compas.
Ella nos platicó sobre los inicios de los trabajos de la insurgencia, cuando el ejército se presentó en León Brindis el 1º de Enero de 1994, nos contó como los Priístas les quitaron la luz y los terrenos colectivos de la cooperativa de mujeres, pero, sobre todo, nos aclaró muchas cosas a través de sus silencios.
Su hija mayor, promotora de las organizaciones de las mujeres, que tenía un discurso político actual y feminista, se pasó todo el día bromeando con la idea de que yo me quedara un mes en aquella casa ayudándole a lavar los platos y la ropa, así que, cuando todas las hermanas, al llegar la noche, amenazaron con secuestrarme, yo ya tenía totalmente interiorizado mi nuevo plan de vida.
Eugenio, el primer compa Chol con el que confraternizamos en el V Caracol mientras montábamos el techo de la nueva casa de Internet en rebeldía, apareció antes de la actuación sobre un caballo mestizo, cargando maderos, tiznado de pies a cabeza tras una dura jornada limpiando la milpa. Estábamos en su comunidad, así que hizo de guía el resto del día, feliz de llevar a sus amigos, hasta el punto de dejarse fotografiar con el paliacate rojo, para dejar constancia de la llegada de los Payasos de Galicia a León Brindis.
Tuvimos el primer Flop! de la Gira. En la vida de los payasos los flops son imprescindibles, gracias a esos pequeños tropiezos, el clown avanza y se refuerza. Así que cuando en medio de la actuación descubrimos que nos habíamos olvidado el banco sobre el que realizamos el Sketch del Quijote, no tuvimos más remedio que improvisar y salvar el resto del espectáculo. Al final, los chavales se peleaban por llevarnos las cosas de la función y los mayores iban repitiendo parlamentos de la obra. Cuando menos, salvamos el espectáculo.
Hicimos la colada, nos bañamos en el río jugando con los chavales, y, por fin, dormimos cinco horas seguidas, pero cuando llegó la mañana y tuvimos que coger la redila para ir a otra comunidad una tristeza amarga se deslizó sobre nuestro viaje, la posibilidad de no ver nunca más a esta familia se hacía difícil de digerir, así que optamos por prometernos una nueva aventura por Chiapas, con la visita ineludible a la casa de nuestra anfitriona.
Iván Prado, 4 de enero de 2005