Anoiteceres Refuxiados, Martes 6 de Xuño de 2018
1ª Crónica do Roteiro dos Balcáns:
Caravana Refuxiando Esperanzas, Pallasos en Rebeldía e Txarango con Jutt Helping People
En Subotica hai un campo de refuxiados, que parece saído dunha película de Fellini, onde os náufragos deste Titanic chamado Humanidade, quedan varados durante anos esperando o último papel que lles permita ingresar na Unión Europea, atravesando a nosa fronteira máis violenta: Hungría.
Unha garita baleira recíbenos xunto a un valo tintada de cores refuxiadas: roupa de neno colgada ao sol, mentres os seus escasos donos están a xogar cunha voluntaria nunhas randeeiras ao fondo do xardín, que se non fóra polas tendas de campañas militares da Cruz Vermella e os contedoras parecería máis unha leira rural que un campo oficial de Serbia.
Tras minutos nos que ninguén se achegou a nós, Ahmad, un afgán, que empuxa no carriño ao seu bebé Elisia de 2 anos e medio, nacida nese campo de refuxiados, nun inglés amable, debúllanos o ano de viaxe, biografía de mafias, mares asasinos e valos de inxustiza que o levou a este dique seco da burocracia europea. Acaba o relato cun sorriso chairo e a confesión de que a súa muller está a esperar o seu segundo fillo.
Para cando os funcionarios do campo dannos o permiso para actuar, un sol justiciero marca o inicio da montaxe do trapecio, o son, os cachivaches musicais… e #ante a invasión do escenario improvisado dos máis pequenos, Lokonuk ten que facer a súa entrada inicial improvisando conversacións con sandalias e payasadas varias que nos fan de carta de presentación #ante uns nenos que a metade da súa vida está marcada polo éxodo e a espera.
Acabamos o show entre música, abrazos e baile con nenas, nenos e homes adultos que nos agradecen a nosa visita compartíndonos as súas historias: Mohamed é Kurdo de Iraq, e alégrase moito cando sabe que a metade do equipo vimos de Catalunya, ensínanos a foto da súa casa en Iraq coa bandeira do Barça pintada na porta de entrada, o seu irmán relátanos como o seu referendo e o noso coincidiron no tempo.
Mahmud, que fixo do meu pai na obra, cóntanos que lle levou case 3 anos en Serbia conseguir os papeis para mañá saír a outros campos de refuxiados de Hungría, en Irán era condutor de guindastres, de orixe kurda e turco, o seu destino é conseguir que a súa filla poida vivir en Austria onde vive o seu irmán hai 20 anos e o primeiro refuxiado que coñecemos nestes anos que conseguiu papeis para entrar na UE.
Ao final acabamos cun partido de fútbol baixo a choiva, pero iso xa é materia doutra crónica. Regresemos á cidade e compramos alimentos para os refuxiados, todos homes, que viven clandestinos nuns hangares abandonados preto do valo húngaro,. Os nosos guías de Jutt helpping people, Tibor(un evanxelista) e Antonio (un foto reporteiro), van guiando por esta xeografía de dor e esperanza.
Ao chegar á fronteira, o sol está a caer e os ceos dos Balcáns regálannos un anoitecer que máis lembra a Memorias de África que á antiga Iugoslavia, dous refuxiados paquistanís móstrannos a súa humilde morada, vellas alfombras no chan, un fogón improvisado cun barril de petróleo, e uns leds que acenden para recibirnos, conectado a unha pequena batería.
Explícannos que a maioría do grupo fóronse ao Game( o xogo), como lle chaman eles ao feito de tentar saltar un dobre valo de case 3 metros con concertinas e un sistemas electrónico que aos 200 metros avisa da presenza das persoas, emitindo en 5 idiomas mensaxes que avisan da inminente chegada da policía serbia e os militares Húngaros para detelos. Mentres as luces, e os flashes procuran cegar aos xogadores deste cruel taboleiro de fame e desolación, onde os seres humanos máis desprotexidos son perseguidos e criminalizados por fuxir das guerras que o capital impón.
Ao despedirnos dos 20 afgáns que viñeron ata o coche para levar os quilos de comida que asolagan o noso maleteiro, a miña sensación é de desolación absoluta, ao saber que algunhas destas persoas levan 20 ou 30 intentos de saltar o valo da vergoña, esa que empeza en Melilla e acaba en Hungría.
Quizais un día destes algúns dos nenos e nenas que viron a nosa actuación nos campos de refuxiados, tomen a opción de saírse do circuíto institucional e dar o salto ao roteiro clandestino, onde mafias e exércitos decidirán a súa vida